Post by develyn on Jun 25, 2006 13:16:45 GMT 2
Ôé åßíáé ìïíïèåúóìüò;
Ç ðßóôç óå Ýíáí ìïíáäéêü, ðáíôïäýíáìï Èåü
¼ðùò õðïäçëþíåé êáé ç ëÝîç, ìïíïèåúóìüò óçìáßíåé Ýíáò ìüíï èåüò. ÁíôéðáñáâÜëëåôáé óõ÷íÜ ç Ýííïéá ìå ôïí ðïëõèåúóìü, ðïõ áíôéóôïé÷åß óôçí ðßóôç óå ðïëëïýò èåïýò êáé ìå ôïí áèåúóìü, ðïõ äçëþíåé ôçí Ýëëåéøç ðßóôçò óå èåïýò.
ÅðåéäÞ ï ìïíïèåúóìüò óôçñßæåôáé óôçí éäÝá ôçò ýðáñîçò åíüò ìüíï èåïý, óõ÷íÜ óõíïäåýåôáé ìå ôçí ðßóôç ðùò ï èåüò äçìéïýñãçóå üëç ôçí êôßóç êáé ðùò åßíáé áðïëýôùò áõôÜñêçò, ÷ùñßò êáìéÜ åîÜñôçóç áðü Üëëá üíôá. Áõôü óõíáíôïýìå óôá ìåãÜëá ìïíïèåúóôéêÜ èñçóêåõôéêÜ óõóôÞìáôá: ôïí éïõäáúóìü, ôï ÷ñéóôéáíéóìü, ôïí éóëáìéóìü êáé ôïí óé÷éóìü (sikhism).
Ôá ðåñéóóüôåñá ìïíïèåúóôéêÜ óõóôÞìáôá ôåßíïõí íá åßíáé áðïêëåéóôéêÜ óôç öýóç ôïõò, ðñÜãìá ðïõ óçìáßíåé ðùò äåí ðéóôåýïõí áðëÜ êáé ìüíï óôçí ýðáñîç åíüò èåïý, áëëÜ êáé ðùò áñíïýíôáé ôçí ýðáñîç ôùí èåþí ðïõ áíôéóôïé÷ïýí óå Üëëåò èñçóêåõôéêÝò ðßóôåéò. Óå êÜðïéåò ðåñéðôþóåéò ìðïñïýìå íá óõíáíôÞóïõìå ìéá ìïíïèåúóôéêÞ èñçóêåßá íá áíôéìåôùðßæåé ôïõò èåïýò ôùí Üëëùí èñçóêåéþí ùò ìåôåíóáñêþóåéò ôïõ ßäéïõ, ìïíáäéêïý, áíþôáôïõ èåïý, áõôÞ ç áíôéìåôþðéóç åßíáé ùóôüóï óðÜíéá êáé ðáñáôçñåßôáé óõíÞèùò íá óõìâáßíåé êáôÜ ôç äéÜñêåéá ôçò ìåôÜâáóçò áðü Ýíá ðïëõèåúóôéêü óå Ýíá ìïíïèåúóôéêü óýóôçìá, üðïõ ìå êÜðïéïí ôñüðï ðñÝðåé íá åîçãçèåß ç áðïìÜêñõíóç ôùí ðáëáéïôÝñùí èåþí.
Ùò óõíÝðåéá áõôÞò ôçò áðïêëåéóôéêüôçôáò, ïé ìïíïèåúóôéêÝò èñçóêåßåò Ý÷ïõí åðéäåßîåé óôçí éóôïñßá ëéãüôåñç èñçóêåõôéêÞ áíï÷Þ áð' üôé ïé ðïëõèåúóôéêÝò. Ïé ôåëåõôáßåò Þôáí óå èÝóç íá åíóùìáôþóïõí ôïõò èåïýò êáé ôéò ðåðïéèÞóåéò ôùí Üëëùí ðßóôåùí ìå ó÷åôéêÞ åõêïëßá. Áíôßèåôá, åÜí êÜôé ôÝôïéï ìðïñïýóå íá Ý÷åé óõìâåß ìå ôéò ìïíïèåúóôéêÝò èñçóêåßåò, äåí áðïôÝëåóå ìéá áíïé÷ôÞ ðáñáäï÷Þ ôïõò, åíþ óõã÷ñüíùò áõôü ôï ïðïßï Ý÷åé åîùôåñéêþò åìöáíéóôåß åßíáé ç Üñíçóç ôçò éó÷ýïò ôùí äéáöïñåôéêþí ðåðïéèÞóåùí.
Ôï ìïíïèåúóôéêü ìïíôÝëï ðïõ åßíáé ðéï êïéíü óôç Äýóç (êáé ðïõ óõ÷íÜ óõã÷Ýåôáé ìå ôïí ãåíéêüôåñï üñï ôïõ èåúóìïý) åßíáé ç ðßóôç óå Ýíáí ðñïóùðéêü èåü, ðïõ äßíåé Ýìöáóç óôï üôé ï èåüò áõôüò åßíáé áðüëõôïò óôç öýóç ôïõ, óôç ó÷Ýóç ôïõ ìå ôçí áíèñùðüôçôá êáé óôï óýóôçìá áîéþí ðïõ ôïí óõíïäåýïõí. ÊÜôé ôÝôïéï èá ìðïñïýóå íá èåùñçèåß áíåðéôõ÷Ýò, åöüóïí áäõíáôåß íá áðïäå÷ôåß ôçí ýðáñîç äéáöïñïðïéÞóåùí ü÷é ìüíï ìÝóá óôïí ßäéï ôï ìïíïèåúóìü ãåíéêüôåñá, áëëÜ êáé óôïí ìïíïèåúóìü ðïõ áöïñÜ ôç Äýóç.
Óôï Ýíá Üêñï èá ìðïñïýóå íá ôïðïèåôçèåß ï áóõìâßâáóôïò ìïíïèåúóìüò ôïõ ÉóëÜì, üðïõ ï èåüò óõëëáìâÜíåôáé ùò áäéáöïñïðïßçôïò, áéþíéïò êáé óå êáìéÜ ðåñßðôùóç áíèñùðïìïñöéêüò (ðñÜãìáôé, ï áíèñùðïìïñöéóìüò - ôï íá áðïäßäïíôáé áíèñþðéíåò éäéüôçôåò óôïí ÁëëÜ÷ - èåùñåßôáé ùò âëáóöçìßá óôï ÉóëÜì). Óôï Üëëï Üêñï ï ÷ñéóôéáíéóìüò ðñïûðïèÝôåé Ýíáí ðïëý áíèñùðïìïñöéêü èåü, ìå ôñéáäéêÞ öýóç. Óôçí ðñáêôéêÞ ôïõò ïé ìïíïèåúóôéêÝò èñçóêåßåò ëáôñåýïõí ðïëý äéáöïñåôéêïýò ôýðïõò èåþí êáé ïõóéáóôéêÜ ôï ìüíï êïéíü óôïé÷åßï ôïõò åßíáé ç ðßóôç óôçí ýðáñîç åíüò ìüíï èåïý.
Ç ðñïÝëåõóç ôïõ ìïíïèåúóìïý åßíáé áóáöÞò. Ôï ðñþôï êáôáãåãñáììÝíï ìïíïèåúóôéêü óýóôçìá åìöáíßóôçêå óôçí Áßãõðôï êáôÜ ôç äéÜñêåéá ôçò âáóéëåßáò ôïõ Öáñáþ Áêåíáôüí, áëëÜ äåí åðÝæçóå ãéá ðïëý ìåôÜ áðü ôïí èÜíáôï ôïõ Öáñáþ. ÊÜðïéïé ðñïôåßíïõí ðùò ï ÌùçóÞò Ýöåñå ôï ìïíïèåúóìü óôïõò áñ÷áßïõò åâñáßïõò, áí êáé åßíáé åðßóçò ðéèáíü íá ðßóôåõå óôç ìïíïëáôñåßá ðáñÜ óôï ìïíïèåúóìü, åíþ êÜðïéïé ÷ñéóôéáíïß åõáããåëéóôÝò èåùñïýí ôïí ìïñìïíéóìü ùò óýã÷ñïíï ðáñÜäåéãìá ìïíïëáôñåßáò, åðåéäÞ ï ìïñìïíéóìüò äéäÜóêåé ôçí ýðáñîç ðïëëþí ìåí èåþí, áëëÜ ëáôñåýåé ìüíï Ýíáí, ðïõ áöïñÜ ôïí ðëáíÞôç ìáò.
ÄéÜöïñïé èåïëüãïé êáé öéëüóïöïé èåþñçóáí ðùò ï ìïíïèåúóìüò áðïôÝëåóå «åîÝëéîç» ôïõ ðïëõèåúóìïý, õðïóôçñßæïíôáò ðùò ïé ðïëõèåúóôéêÝò ðßóôåéò Þôáí ðéï ðñùôüãïíåò óå áíôßèåóç ìå ôéò ìïíïèåúóôéêÝò ðïõ Þôáí ðéï åîåëéãìÝíåò, åîåôÜæïíôÜò ôéò ìå ðïëéôéóìéêÜ, çèéêÜ êáé öéëïóïöéêÜ êñéôÞñéá. Áí êáé åßíáé ðéèáíüí áëÞèåéá üôé ï ðïëõèåúóìüò åßíáé áñ÷áéüôåñïò ôïõ ìïíïèåúóìïý, ç ðáñáðÜíù äÞëùóç åßíáé âáñõóÞìáíôç êáé äåí ìðïñåß åýêïëá íá äéáëåõêáíèåß êáé íá ôåêìçñéùèåß åðáñêþò, áðïöåýãïíôáò óõã÷ñüíùò ôéò ðéèáíÝò åðéäñÜóåéò ôçò èñçóêïëçøßáò
ÌåôÜöñáóç - Áðüäïóç - Ó÷ïëéáóìüò: www.esoterica.gr
Ç ðßóôç óå Ýíáí ìïíáäéêü, ðáíôïäýíáìï Èåü
¼ðùò õðïäçëþíåé êáé ç ëÝîç, ìïíïèåúóìüò óçìáßíåé Ýíáò ìüíï èåüò. ÁíôéðáñáâÜëëåôáé óõ÷íÜ ç Ýííïéá ìå ôïí ðïëõèåúóìü, ðïõ áíôéóôïé÷åß óôçí ðßóôç óå ðïëëïýò èåïýò êáé ìå ôïí áèåúóìü, ðïõ äçëþíåé ôçí Ýëëåéøç ðßóôçò óå èåïýò.
ÅðåéäÞ ï ìïíïèåúóìüò óôçñßæåôáé óôçí éäÝá ôçò ýðáñîçò åíüò ìüíï èåïý, óõ÷íÜ óõíïäåýåôáé ìå ôçí ðßóôç ðùò ï èåüò äçìéïýñãçóå üëç ôçí êôßóç êáé ðùò åßíáé áðïëýôùò áõôÜñêçò, ÷ùñßò êáìéÜ åîÜñôçóç áðü Üëëá üíôá. Áõôü óõíáíôïýìå óôá ìåãÜëá ìïíïèåúóôéêÜ èñçóêåõôéêÜ óõóôÞìáôá: ôïí éïõäáúóìü, ôï ÷ñéóôéáíéóìü, ôïí éóëáìéóìü êáé ôïí óé÷éóìü (sikhism).
Ôá ðåñéóóüôåñá ìïíïèåúóôéêÜ óõóôÞìáôá ôåßíïõí íá åßíáé áðïêëåéóôéêÜ óôç öýóç ôïõò, ðñÜãìá ðïõ óçìáßíåé ðùò äåí ðéóôåýïõí áðëÜ êáé ìüíï óôçí ýðáñîç åíüò èåïý, áëëÜ êáé ðùò áñíïýíôáé ôçí ýðáñîç ôùí èåþí ðïõ áíôéóôïé÷ïýí óå Üëëåò èñçóêåõôéêÝò ðßóôåéò. Óå êÜðïéåò ðåñéðôþóåéò ìðïñïýìå íá óõíáíôÞóïõìå ìéá ìïíïèåúóôéêÞ èñçóêåßá íá áíôéìåôùðßæåé ôïõò èåïýò ôùí Üëëùí èñçóêåéþí ùò ìåôåíóáñêþóåéò ôïõ ßäéïõ, ìïíáäéêïý, áíþôáôïõ èåïý, áõôÞ ç áíôéìåôþðéóç åßíáé ùóôüóï óðÜíéá êáé ðáñáôçñåßôáé óõíÞèùò íá óõìâáßíåé êáôÜ ôç äéÜñêåéá ôçò ìåôÜâáóçò áðü Ýíá ðïëõèåúóôéêü óå Ýíá ìïíïèåúóôéêü óýóôçìá, üðïõ ìå êÜðïéïí ôñüðï ðñÝðåé íá åîçãçèåß ç áðïìÜêñõíóç ôùí ðáëáéïôÝñùí èåþí.
Ùò óõíÝðåéá áõôÞò ôçò áðïêëåéóôéêüôçôáò, ïé ìïíïèåúóôéêÝò èñçóêåßåò Ý÷ïõí åðéäåßîåé óôçí éóôïñßá ëéãüôåñç èñçóêåõôéêÞ áíï÷Þ áð' üôé ïé ðïëõèåúóôéêÝò. Ïé ôåëåõôáßåò Þôáí óå èÝóç íá åíóùìáôþóïõí ôïõò èåïýò êáé ôéò ðåðïéèÞóåéò ôùí Üëëùí ðßóôåùí ìå ó÷åôéêÞ åõêïëßá. Áíôßèåôá, åÜí êÜôé ôÝôïéï ìðïñïýóå íá Ý÷åé óõìâåß ìå ôéò ìïíïèåúóôéêÝò èñçóêåßåò, äåí áðïôÝëåóå ìéá áíïé÷ôÞ ðáñáäï÷Þ ôïõò, åíþ óõã÷ñüíùò áõôü ôï ïðïßï Ý÷åé åîùôåñéêþò åìöáíéóôåß åßíáé ç Üñíçóç ôçò éó÷ýïò ôùí äéáöïñåôéêþí ðåðïéèÞóåùí.
Ôï ìïíïèåúóôéêü ìïíôÝëï ðïõ åßíáé ðéï êïéíü óôç Äýóç (êáé ðïõ óõ÷íÜ óõã÷Ýåôáé ìå ôïí ãåíéêüôåñï üñï ôïõ èåúóìïý) åßíáé ç ðßóôç óå Ýíáí ðñïóùðéêü èåü, ðïõ äßíåé Ýìöáóç óôï üôé ï èåüò áõôüò åßíáé áðüëõôïò óôç öýóç ôïõ, óôç ó÷Ýóç ôïõ ìå ôçí áíèñùðüôçôá êáé óôï óýóôçìá áîéþí ðïõ ôïí óõíïäåýïõí. ÊÜôé ôÝôïéï èá ìðïñïýóå íá èåùñçèåß áíåðéôõ÷Ýò, åöüóïí áäõíáôåß íá áðïäå÷ôåß ôçí ýðáñîç äéáöïñïðïéÞóåùí ü÷é ìüíï ìÝóá óôïí ßäéï ôï ìïíïèåúóìü ãåíéêüôåñá, áëëÜ êáé óôïí ìïíïèåúóìü ðïõ áöïñÜ ôç Äýóç.
Óôï Ýíá Üêñï èá ìðïñïýóå íá ôïðïèåôçèåß ï áóõìâßâáóôïò ìïíïèåúóìüò ôïõ ÉóëÜì, üðïõ ï èåüò óõëëáìâÜíåôáé ùò áäéáöïñïðïßçôïò, áéþíéïò êáé óå êáìéÜ ðåñßðôùóç áíèñùðïìïñöéêüò (ðñÜãìáôé, ï áíèñùðïìïñöéóìüò - ôï íá áðïäßäïíôáé áíèñþðéíåò éäéüôçôåò óôïí ÁëëÜ÷ - èåùñåßôáé ùò âëáóöçìßá óôï ÉóëÜì). Óôï Üëëï Üêñï ï ÷ñéóôéáíéóìüò ðñïûðïèÝôåé Ýíáí ðïëý áíèñùðïìïñöéêü èåü, ìå ôñéáäéêÞ öýóç. Óôçí ðñáêôéêÞ ôïõò ïé ìïíïèåúóôéêÝò èñçóêåßåò ëáôñåýïõí ðïëý äéáöïñåôéêïýò ôýðïõò èåþí êáé ïõóéáóôéêÜ ôï ìüíï êïéíü óôïé÷åßï ôïõò åßíáé ç ðßóôç óôçí ýðáñîç åíüò ìüíï èåïý.
Ç ðñïÝëåõóç ôïõ ìïíïèåúóìïý åßíáé áóáöÞò. Ôï ðñþôï êáôáãåãñáììÝíï ìïíïèåúóôéêü óýóôçìá åìöáíßóôçêå óôçí Áßãõðôï êáôÜ ôç äéÜñêåéá ôçò âáóéëåßáò ôïõ Öáñáþ Áêåíáôüí, áëëÜ äåí åðÝæçóå ãéá ðïëý ìåôÜ áðü ôïí èÜíáôï ôïõ Öáñáþ. ÊÜðïéïé ðñïôåßíïõí ðùò ï ÌùçóÞò Ýöåñå ôï ìïíïèåúóìü óôïõò áñ÷áßïõò åâñáßïõò, áí êáé åßíáé åðßóçò ðéèáíü íá ðßóôåõå óôç ìïíïëáôñåßá ðáñÜ óôï ìïíïèåúóìü, åíþ êÜðïéïé ÷ñéóôéáíïß åõáããåëéóôÝò èåùñïýí ôïí ìïñìïíéóìü ùò óýã÷ñïíï ðáñÜäåéãìá ìïíïëáôñåßáò, åðåéäÞ ï ìïñìïíéóìüò äéäÜóêåé ôçí ýðáñîç ðïëëþí ìåí èåþí, áëëÜ ëáôñåýåé ìüíï Ýíáí, ðïõ áöïñÜ ôïí ðëáíÞôç ìáò.
ÄéÜöïñïé èåïëüãïé êáé öéëüóïöïé èåþñçóáí ðùò ï ìïíïèåúóìüò áðïôÝëåóå «åîÝëéîç» ôïõ ðïëõèåúóìïý, õðïóôçñßæïíôáò ðùò ïé ðïëõèåúóôéêÝò ðßóôåéò Þôáí ðéï ðñùôüãïíåò óå áíôßèåóç ìå ôéò ìïíïèåúóôéêÝò ðïõ Þôáí ðéï åîåëéãìÝíåò, åîåôÜæïíôÜò ôéò ìå ðïëéôéóìéêÜ, çèéêÜ êáé öéëïóïöéêÜ êñéôÞñéá. Áí êáé åßíáé ðéèáíüí áëÞèåéá üôé ï ðïëõèåúóìüò åßíáé áñ÷áéüôåñïò ôïõ ìïíïèåúóìïý, ç ðáñáðÜíù äÞëùóç åßíáé âáñõóÞìáíôç êáé äåí ìðïñåß åýêïëá íá äéáëåõêáíèåß êáé íá ôåêìçñéùèåß åðáñêþò, áðïöåýãïíôáò óõã÷ñüíùò ôéò ðéèáíÝò åðéäñÜóåéò ôçò èñçóêïëçøßáò
ÌåôÜöñáóç - Áðüäïóç - Ó÷ïëéáóìüò: www.esoterica.gr
